W 1905 roku podczas zamieszek rewolucyjnych, założyciele biblioteki obawiając się jej zniszczenia przez władze carskie, podzielili księgozbiór pomiędzy siebie i przechowali go w swoich domach. Po unormowaniu się życia społecznego wznowiono działalność placówki. Rewolucja 1905 roku przyniosła pewne swobody społeczeństwu polskiemu. Zaczęły rodzić się organizacje społeczne i instytucje służące oświacie. W 1906 roku biblioteka została formalnie zalegalizowana i oddana pod zarząd Towarzystwa Kursów dla Dorosłych Analfabetów, jednak rok później z nieznanych powodów została zamknięta przez władze rosyjskie. Stanisława Waśniewska, chcąc uratować książki, podjęła usilne starania, dzięki którym uzyskała pozwolenie na prowadzenie biblioteki „na swoje imię oraz osobistą odpowiedzialność". Taki stan rzeczy przetrwał do 1914 roku. W prowadzeniu biblioteki pani Stanisławie pomagał jej mąż Józef Waśniewski - zawiadowca kopalni „Ulisses". Podczas pierwszej wojny światowej biblioteka prowadzona przez państwa Waśniewskich przestała funkcjonować, księgozbiór zabezpieczyli i przechowywali mieszkańcy Krążku. Po zakończeniu wojny opiekunowie biblioteki ponownie przystąpili do jej uruchomienia.
Państwo Waśniewscy zwrócili się do Związku Zawodowego robotników przemysłu górniczego oraz do Stowarzyszenia Spożywców „Społem” z propozycją, aby wspólnie utworzyć bibliotekę
publiczną w Bolesławiu. Pomysł ten doczekał się realizacji i 21 kwietnia 1918 roku, nastąpiło otwarcie Publicznej Biblioteki i Czytelni w Bolesławiu, która mieściła się w
gmachu spółdzielni „Społem". Nad funkcjonowaniem i organizacją nowej placówki czuwał powołany Zarząd, do którego należeli Stanisława i Józef Waśniewscy. Biblioteka liczyła 950
pozycji, w tym: 650 książek beletrystycznych, 100 książek dla młodzieży, 200 dzieł naukowych i popularnonaukowych, niektóre z tych pozycji przetrwały do dziś. Coraz szerzej
rozwijająca się w całym kraju akcja organizowania bibliotek powszechnych przez władze samorządowe spowodowała, że w roku 1937 biblioteka licząca około 4 tysiące tomów została
przekazana Urzędowi Gminy w Bolesławiu, który miał finansować utworzoną placówkę.
Po II wojnie światowej działalność biblioteki w Bolesławiu wznowił Marian Labisko, który pracował w niej społecznie jeszcze przed wojną. Uchronił część księgozbioru przed zniszczeniem rozdając książki znajomym na przechowanie. Zaraz po wyzwoleniu zebrał ocalone woluminy i zorganizował bibliotekę na nowo. Marian Labisko prowadził placówkę do 1971 roku. Chociaż biblioteka w Bolesławiu działała już w roku 1947 co potwierdza zapis w Kronice Biblioteki Powiatowej w Olkuszu, to została oficjalnie zarejestrowana w Inspektoracie Szkolnym w Olkuszu 8 marca 1948 roku. Taka data została podana w najstarszym zachowanym kwestionariuszu sprawozdawczo - statystycznym biblioteki za 1949 rok. Bibliotece nadano nazwę „Biblioteka Gminna im. Waśniewskich w Bolesławiu". Miała charakter biblioteki powszechnej samorządowej, zarządzanej i finansowanej przez Gminę Bolesław.
W 1949 roku Biblioteka Gminna w Bolesławiu obsługiwała 6 własnych punktów bibliotecznych, a zakres wypożyczeń w tych punktach wywierał istotny wpływ na wynik czytelnictwa na
terenie gminy.
W roku 1954 nastąpił nowy podział w administracji, który spowodował przełom w bibliotekach. Gminy zbiorowe zostały podzielone na jednostkowe gromady. W związku z powyższym w 1955 roku Gminna Biblioteka w Bolesławiu zmieniła nazwę na Osiedlową. Reforma ta nie należała do udanych, ponieważ w likwidowanych gromadach biblioteki przekształcano w filie biblioteczne.
28 grudnia 1968 roku odbyła się uroczysta sesja Osiedlowej Rady Narodowej w Bolesławiu oraz Gromadzkich Rad Narodowych w Krzykawie i Pomorzanach, na której dokonano połączenia
ich w jedną Gromadzką Radę Narodową w Bolesławiu. Od l stycznia 1969 r. Bolesław uzyskał status gromady.
Biblioteka w Bolesławiu, która pozostawała niezmiennie od wielu lat w niewielkim 25m2 lokalu, usytuowanym w budynku będącym siedzibą władz administracji terenowej z dnia na dzień stała się Gromadzką Biblioteką Publiczną w Bolesławiu. Wkrótce biblioteki gromadzkie ze zlikwidowanych gromad w Krzykawie i Pomorzanach przekształcono w filie biblioteki w Bolesławiu. Było to w 1970 roku.
Rok 1973 przyniósł kolejną reformę podziału administracyjnego kraju w wyniku, której zlikwidowano gromady i ponownie dokonano podziału na gminy. Placówka w Bolesławiu otrzymała status Gminnej Biblioteki Publicznej, bowiem Bolesław stał się Gminą. Funkcję kierownika tej Biblioteki od 1971 r. sprawowała Wiesława Mossur.
Budynek Prezydium Gminnej Rady Narodowej w Bolesławiu był siedzibą Biblioteki po II wojnie światowej do 1975 roku.
(Fot. Mieczysław Śliwiński)
Istotny moment w funkcjonowaniu bolesławskiej biblioteki nastąpił w 1975 roku. Po długim oczekiwaniu została ona przeniesiona do nowego, większego lokalu o powierzchni 64m2, w którym obecnie mieści się poczta. Rok ten okazał się ważny także ze względu na przeprowadzoną kolejną reformę podziału administracyjnego kraju, która miała większe konsekwencje dla całej struktury organizacyjnej sieci bibliotek publicznych niż wszystkie poprzednie, gdyż objęła całą sieć. Przejście z trzystopniowego na dwustopniowy podział administracyjny - oznaczało likwidację jednego ogniwa, a mianowicie powiatów. Reforma ta wpłynęła poważnie na zmiany w sieci bibliotek publicznych: biblioteki powiatowe przekształcono w biblioteki miejskie oraz powołano pełną sieć bibliotek wojewódzkich.
W 1975 roku powiat olkuski został podzielony pomiędzy dwa województwa. Gminę Bolesław przyłączono do katowickiego. Biblioteka Gminna w Bolesławiu podlegała od tego momentu bezpośrednio Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Katowicach. Taka sytuacja została utrzymana do 1977 roku, kiedy to nastąpiła przerwa w ciągłości tradycji gminnych Bolesławia, a tereny gminy Bolesław włączono do jednostki miejsko - gminnej w Bukownie. Biblioteka w Bolesławiu została filią biblioteczną i przyjęła nazwę: „Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna w Bukownie - Filia w Bolesławiu". Od 1987 roku funkcję dyrektora MiGBP w Bukownie sprawowała Maria Krawiec.
Rok 1991 zapisał się znacząco w dziejach bolesławskiej książnicy. Z dniem l lipca tego roku zgodnie z wolą mieszkańców Bolesławia miasto i gmina Bukowno zostały rozdzielone na dwie samodzielne jednostki administracyjne: miasto Bukowno oraz gminę Bolesław. Sieć bibliotek podzielono na dwie części, tworząc: Miejską Bibliotekę Publiczną w Bukownie oraz Gminną Bibliotekę Publiczną w Bolesławiu, której kierownikiem została Czesława Machura. Podlegały jej filie w Krzykawce, Laskach i Podlipiu. W 1992 roku z inicjatywy mieszkańców utworzono nową filię w Ujkowie Nowym. W latach 1989 - 1997 biblioteka zajmowała część pomieszczeń obecnego Urzędu Gminy.
W 1997 roku nową siedzibą placówki został lokal Domu Wiejskiego w Bolesławiu - Ćmielówce przy ul. Głównej 180 B, którego uroczyste otwarcie odbyło się 9 czerwca. Gminna Biblioteka Publiczna przez poprzednie lata swojej działalności była jednostką organizacyjną prowadzącą działalność na zasadach ustalonych dla zakładów budżetowych. Uchwałą Rady Gminy Bolesław z dnia 20 grudnia 2000 roku stała się samodzielną instytucją kultury. Na dyrektora powołano panią Czesławę Machurę, która pełniła tą funkcję do 2016r. W 2001 roku utworzono oddzielną księgowości. 13 maja 2004r. odbyło się uroczyste nadanie Bibliotece imienia Waśniewskich.
